VELIKI DAN: Svečano obeležen Sveti Dositej zagrebački

Dana 13. januara obeležen je Sveti Dositej zagrebački, prvi zagrebački mitropolit, koji je 1945. preminuo od posljedica ustaškog mučenja

Srpska pravoslavna crkva obeližila je 13.01. Sv. Dositeja zagrebačkog, koji je zagrebačko Vijeće srpske nacionalne manjine uzelo za svoj dan i krsnu slavu.

U sabornom hramu Sv. Preobraženja Gospodnjeg u Zagrebu liturgiju su služili sveštenici Mitropolije zagrebačko-ljubljanske, a nakon liturgije osveštani su slavski kolač i koljivo.

Obeležavanju krsne slave prisustvovao je predsednik VSNM Boris Milošević, predsednik Srpskog privrednog društva Privrednik Nikola Lunić i drugi članovi VSNM Grada Zagreba.

Mitropolit zagrebački Dositej (svjetovno ime Dragutin Vasić) rođen je u Beogradu 1878. godine. Gimnaziju i bogosloviju završio je u rodnom gradu, a zatim je diplomirao i magistrirao na Duhovnoj akademiji u Kijevu. Filozofiju je studirao na univerzitetima u Berlinu i Lajpcigu. Zamonašio se još kao đak bogoslovije, u kojoj je po povratku sa studija 1907. radio kao profesor. Dve godine kasnije upućen je na studije u Ženevu, pa na Sorbonu, gde je ostao sve do izbijanja Prvog balkanskog rata 1912. U maju 1913. godine postavljen je za episkopa niškog. Prvi svetski rat je proveo u bugarskoj internaciji.

Kad je 1931. stvorena Zagrebačka eparhija, postavljen je za prvog mitropolita zagrebačkog. U ovom gradu osnovao je pravoslavni manastir posvećen Svetoj Petki na Svetom Duhu, u neposrednoj blizini današnje Srpske pravoslavne opšte gimnazije Katarina Kantakuzina Branković. Radio je i na osposobljavanju pravoslavnih monahinja za rad u bolnicama.

Ustaše su ga uhapsile na samom početku Drugog svetskog rata, 7. maja 1941. godine. Bio je zatočen i mučen, a onda su ga Nemci, u veoma teškom stanju, prebacili u Beograd.

Po svedočenju Božidara Cerovskog, šefa ustaške policije u Zagrebu, „Mitropolit je bio tako strašno izmrcvaren da je jedva živ utrpan u vlak za Beograd“. U Zemunu iz teretnog vagona bolesnog mitropolita preuzimaju njemačke okupacijske vlasti i sprovode ga u Beograd. Nekoliko meseci nakon toga umro je u manastiru Vavedenje u Beogradu 13. januara 1945 godine, od teških posledica zlostavljanja.

Sveti arhijerejski sabor Srpske pravoslavne crkve je 1998. godine, zbog mučeničkog stradanja i ispovjedanja pravoslavne vere, proglasio mitropolita zagrebačko-ljubljanskog Dositeja za Ispovednika-mučenika. U kalendaru SPC od tada se pominje 13. januara.