VINKOVCI: 28 GODINA OD UBISTVA TROGODIŠNJEG NIKOLE JOVIĆA I RANJAVANJA NJEGOVIH RODITELJA - ZLOČIN BEZ KAZNE

  

Tokom građanskog rata u Hrvatskoj (1991-1995), pripadnici  hrvatskih vojnih formacija su počinili niz ratnih zločina nad srpskim civilnim stanovništvom na području nekadašnje opštine Vinkovci.  Mnoga sela su popaljena i etnički očišćena od Srba a u napadima hrvatske vojske nisu bile pošteđene ni žene, ni devojke, ni stari ni nemoćni, pa čak ni deca. Za zločine nad srpskim civilima u ovom kraju do danas niko nije procesuiran niti osuđen. Ratni zločini su podazumevali nezakonita zatvaranja, mučenja, zlostavljanja, silovanja, ubistva, deportacije i progone. Srbi su ubijani, najčešće u okrilju noći, tako što su izvođeni iz svojih domova i odvođeni u mučilišta i logore iz kojih se nikada nisu vratili; ubijani su po kućama i stanovima, neki su i streljani nakon čega su njihova tela bacana u reku. Naročito tešku sudbinu su doživeli i meštani okolnih srpskih sela poput Mirkovaca, Karadžićeva, Jankovaca, Marinaca, Gaboša i dr. 

Jedan od teških zločina, dogodio se i u noći 14. januara 1994. godine u Splitskoj ulici u Vinkovcima, na području koje su kontrolisale hrvatske snage. Grupa hrvatskih razbojnika je u kasnim večernjim satima izvela teroristički akt a žrtve su bili članovi srpske porodice Jović (roditelji su teže ranjeni, a njihovo dete je ubijeno). U tom ciljanom napadu usmerenom protiv srpskog stanovništva, ekstremisti su bacili eksplozivnu napravu na kuću Branka Petkovića, koja se nalazila u Splitskoj ulici br. 39A, u centru Vinkovaca. Trogodišnji dečak Nikola Jović je stradao na licu mesta, njegov otac Goran (34) je teško ranjen, a majka Jelena je lakše povređena.

Tek što je zakoračio u četvrtu godinu života, maleni Nikola je postao žrtva ratnog ludila, bezumlja i mržnje. Kriv samo zato što se drugačije zvao, zato što bio druge nacionalnosti i zato što je ispovedao drugu religiju, dečak koji nije stigao da nauči ni prva slova da piše, ubijen je na mučki i podmukao način. Da stvar bude još žalosnija oni koji su tih ratnih godina nemilosrdno ubijali Srbe i nepodobne Hrvate, danas žive kao slobodni građani a širom Hrvatske se proslavljaju kao nekakvi "heroji, domoljubi, oslobodioci, branitelji". Istovremeno, srpske žrtve se gotovo tri decenije kontinuirano negiraju, ponižavaju i brišu iz kolektivnog sećanja. 

Prve civilne žrtve na području Vinkovaca su "pale" već u  proleće 1991. Ljudi su presretani na ulicama, odvođeni iz svojih kuća i sa radnih mesta na "informativne razgovore" odakle se nikada nisu vratili. Tada započinje masovni progon i egzodus srpskog stanovništva, praćen velikim talasima nasilja. Minirane su i pljačkane srpske kuće, lokali u svi drugi objekti u vlasništvu Srba. Oskrnavljene su pravoslavne crkve, uništena su i devastirana groblja i kulturni objekti. Divan suživot i tolerancija između Srba i Hrvata koji su pre rata krasili Vinkovce, naglo su narušeni zahvaljujući režimu Franje Tuđmana.

Analizom podataka srpskih i hrvatskih organizacija, dolazimo do podatka da je na području nekadašnje opštine Vinkovci ubijeno 133-oje civila i žrtava ratnog zločina srpske nacionalnosti. Kada se ovom broju pridodaju i borci poginuli u borbama ili stradali na druge načine, broj žrtava na srpskoj strani je još veći.

Sa željom da se sačuva uspomena na Nikolu Jovića ali i sećanje na stradanje preko tri stotine srpske dece tokom hrvatske agresije (1991-1995) na području Slavonije, Like, Korduna, Dalmacije, Banije, Posavine i Bosanske Krajine, građani godinama, barem neformalno, predlažu da se u Srbiji podigne prikladno spomen obeležje posvećeno ovim nedužnim anđelima kao i da se 1. maj proglasi Danom sećanja na najmlađe stradalnike. Iako je u neformalnim razgovorima, ova tema često puta otvarana, do danas još niko ozbiljno nije pokrenuo jednu takvu inicijativu. Ovo pitanje bi trebalo biti prioritet, to bi trebala biti moralna obaveza i zadatak svih nas a država Srbija bi morala  ispraviti nepravdu dugu tri decenije tako što bi trajnim memorijalom otrgla od zaborava ta prerano ugašena detinjstva. Kao što obeležavaju masakr u Šumaricama, i pred ovaj spomenik bi trebali  dolaziti učenici svih uzrasta, i osnovnih i srednjih škola, te upravo sa tih mesta učiti istoriju i odavati počast stradalima, sa glavnim ciljem da se ovakva i slična zla više nikada i nikome ne ponove.  

Izvor - Vojin Dabić i Ksenija Lukić: "Progon Srba i etničko čišćenje u Hrvatskoj 1991- 1998"