DARUVAR: TRIDESET GODINA OD SVIREPOG UBISTVA SRPSKE PORODICE RADOSAVLJEVIĆ

 

Danas se navršava tačno trideset godina od likvidacije četvoročlane srpske porodice Radosavljević u Daruvaru. Tog 25. februara 1992. kada je na snazi bilo "primirje" počinjen je užasan zločin koji i danas svakog normalnog čoveka ostavlja bez reči. Jožica Mudri, pripadnik hrvatske vojske je 25. februara 1992. godine, došao u kuću Srbina Radeta Radosavljevića u Daruvaru, da bi nakon kraćeg razgovora sa njim izvršio stravičan zločin. On je hicima iz pištolja "TT" najpre usmrtio domaćina Radeta Radosavljevića, a potom i njegovu Jovanku Radosavljević kao i njihova dva maloletna sina -desetogodišnjeg Nenada Radosavljevića i četrnaestogodišnjeg Dejana Radosavljevića. Da stvar bude još užasnija, Dejan je davao znake života pa mu je hrvatski vojnik naneo osam ubodnih rana kuhinjskim nožem i to po stomaku i grudnom košu usled čega je dečak preminuo. Nakon počinjenog zločina, Jožica Mudri je tela ubijenih na podu trpezarije položio jedno do drugog, a potom pod njih stavio komad plastičnog eksploziva, sporogoreći štapin i inicijalnu kapislu te izazvao eksploziju koja je dovela do otkinuća glave Dejana Radosavljevića, dok je na kući nastupila imovinska šteta velikih razmera. Potom je iz kuće Radosavljevićevih neovlašteno uzeo i prisvojio jedan video-rekorder i daljinski upravljač.

Sudsko veće je ustanovilo da je Jožica Mudri ovaj stravičan masakr počinio jer je bio motivisan činjenicom da su Rade i njegova porodica srpske nacionalnosti, što je i sam počinioc priznao.

Za ubistvo Radosavljević Rade utvrđena mu je kazna zatvora u trajanju od 10 godina.

Za ubistvo Radosavljević Jovanke utvrđena mu je kazna zatvora u trajanju od 10 godina.

Za ubistvo Radosavljević Dejana utvrđena mu je kazna zatvora u trjanju od 10 godina.

Za ubistvo Radosavljević Nenada utvrđena mu je kazna zatvora u trajanju od 10 godina.

Za kazneno delo protiv opšte sigurnosti utvrđena mu je kazna zatvora u trajanju od 3 godine.

Za kazneno delo krađe utvrđena mu je kazna zatvora u trajanju od 3 mjeseca.

Izrečena mu je jedinstvena kazna zatvora u trajanju od 13 godina.

Presudom Vrhovnog suda Republike Hrvatske broj 1994. preinačena je prvostupanjska presuda u odluci o kazni i pravnoj oznaci dela pa su opt. Jožici Mudriju za kaznena ubistava Radosavljević Rade i Radosavljević Jovanke izrečene kazne zatvora u trajanju od po 12 godina, a kazne zatvora u trajanju od po 14 godina za ubojstva oštećenih mlt. Radosavljević Dejana i Radosavljević Nenada. Za teško delo protiv opšte sigurnosti dovođenjem u opasnost života i imovine opšteopasnom radnjom ili sredstvom utvrđena mu je kazna zatvora u trajanju od 2 godine, a za krađu kazna zatvora u trajanju od 3 mjeseca.

Osuđen je na jedinstvenu kaznu zatvora u trajanju od 15 godina.

Predsednik Dokumentaciono informacionog centra "Veritas", istaknuti patriota i neumorni borac za pravdu i istinu, Savo Štrbac istakao je da je reč o jednoj od najmonstruoznijih likvidacija porodica u ratu devedesetih na području Hrvatske.

Štrbac u saopštenju navodi da je 25. februara 1992. godine u Daruvaru Jožica Mudri, pripadnik Hrvatske vojske, likvidirao porodicu Radosavljević – Radeta (36), njegovu suprugu Jovanku (32) i njihove sinove Dejana (14) i Nenada (10).

Podseća da se u pravosnažnoj presudi Okruznog suda u Bjelovaru od 7. januara 1994. godine, prema kojoj je Mudri proglašen krivim za četvorostruko ubistvo, navodi da je uniformi vojnog policajca u Radosavljeviće iz neposredne blizine ispalio 11 metaka pucajući im u glave.

- Pošto je Dejan i nakon pucnjave davao znakove života, Mudri mu je kuhinjskim nožem zadao još osam ubodnih rana po grudnom košu i stomaku. Zatim je tela mrtvih Radosavljevića posložio po podu trpezarije jedno do drugoga, te ih minirao plastičnim eksplozivom – navodi Štrbac.

Iako je ubica u toku krivičnog postupka tvrdio da se na likvidaciju Radosavljevića odlučio nakon što mu je njegov komandir Miroslav Guberović u jednom lokalu, u koji je navratio i Radosavljević Rade, kojeg je ubica poznavao pošto su radili u istom preduzeću, rekao "da večeras mora likvidirati tog s***a" te mu u tu svrhu dao i kola na raspolaganje i pripadnika njihove jedinice Miroslava Moulisa da mu pokaže Radetovu kuću, za ovaj zločin optužen je i osuđen samo Jožica Mudri i to za klasična krivična dela ali ne i za ratni zločin.

Radetov otac Petar i sestra Milica po pravosnažnosti presude podneli su tužbu protiv Republike Hrvatske radi naknade štete. Petar umire u toku parnice, a postupak, kao jedini naslednik, preuzima njegova ćerka Milica. Opštinski sud u Daruvaru, presudom iz juna 2007, koju je potvrdio i Županijski sud u Bjelovaru, odbija Miličin tužbeni zahtev u celosti, uz obrazloženje da u trenutku smrti nije živela sa bratom i njegovom porodicom te da joj ne pripada ni pravo na nematerijalnu štetu kao naslednici oca Petra, kakav stav su zauzeli i Vrhovni i Ustavni sudovi Hrvatske. S obzirom da je izgubila sporove, sudovi su presudili da ona državi Hrvatskoj naknadi trošak parničnog postupka u iznosu od oko 25.000 evra.

I Jovankina majka, Pela Medaković, takođe je tužila RH za naknadu štete zbog ubijene kćeri i dva unuka, temeljeći odgovornost države na činjenici da je vojnik-ubica delo počinio oružjem, kao opasnom stvari, kojeg je vlasnik država Hrvatska. Iako je Opštinski sud u Zagrebu, kao prvostepeni, prihvatio Pelinu tužbu, Županijski sud u Zagrebu, kao drugostepeni, imao je drugačiji stav – "štetna radnja nije ni u kavoj vezi sa obavljanjem vojne službe" – i odbio Pelinu tužbu u celosti, istovremeno je obavezujući da državi plati parnične troškove od oko 1.300 evra.

Ovaj masakr dugo je bio potpuno zaboravljen a godišnjice su proticale u medijskoj tišini. Zahvaljujući dobrim ljudima iz VERITAS-u i ta situacija se promenila. Oni svake godine podsećaju na ovaj nemili događaj i čuvaju uspomenu na ove skromne, dobre, poštene ljude koji su lišeni života samo zato što su bili Srbi i pravoslavci. Nažalost, pojedini mediji su umesto fotografija žrtava objavili sliku zločinca koji, kako su naveli, često postavlja fotografije na društvenim mrežama gde se hvali lagodnim životom.  Ni nakon trideset godina, mi ne znamo gotovo ništa o Radosavljevićima. O njima nije napravljena nikakva reportaža, niko od političara, predstavnika nevladinog sektora kao ni medija nije obišao njihova počivališta niti napravio intervju sa rodbinom ovih nedužno stradalih ljudi.  

Iako je u medijima najpoznatiji slučaj ubistva tročlane srpske porodice Zec iz Zagreba, valja napomenuti da su tokom rata u Hrvatskoj identičnu ili sličnu sudbinu doživele mnoge srpske porodice. Tako smo se proteklih dana prisetili i godišnjice monstruoznog ubistva srpske porodice Olujić iz Cerne kod Županje. Pripadnici izviđačko-diverzantske satnije HOS-a kojom je komandovao Tomislav Madi upali su u okrilju noći sa 17. na 18. februar 1992. u porodični dom Olujića i svirepo ubili oca Radomira, njegovu suprugu Anicu i njihovo dvoje dece - Milenu (16) i Marka (12). 

Dana 5. oktobra 1991. godine u karlovačkom naselju Sajevac,  pripadnici hrvatske vojske: Željko Gojak i nekoliko nepoznatih pripadnika ZNG upali su u kuću Srbina Marka Roknića, koja se nalazila u ulici Braće Gojak br. 120, u Karlovcu i tom prilikom ubili njega, njegovu sestru Dragicu Ninković i ćerku Danijelu, staru 14 godina, dok su Markovu suprugu Branku (inače Hrvaticu) ostavili u životu da se pati naglasivši da joj je to  kazna jer se udala za Srbina.

U knjizi "Genocid nad Srbima 1941-1945 i 1991-1992" čiji su autori dr Smilja Avramov, Bojana Isaković i dr Milorad Ekmečić navodi se kako su pripadnici Zbora Narodne Garde 16. novembra 1991. upali u porodični dom Miroslava Čečevca u Ulici Nikole Demonje br. 72 i ubili njega, njegovu suprugu Slađanu i  njihovog sina Gorana, starog godinu ipo dana. Zajedno sa njima su ubijeni i Ana Novaković (41), Ilinka Milošević (32) i njen sin Branimir, star deset godina koji su se tu privremeno sakrili. Srpski novinari su zabeležili kamerama izvlačenje leševa porodice Čečevac iz podruma njihove porodične kuće. Obdukciju je obavio tim eksperata, među kojima je bio i istaknuti patolog Zoran Stanković. Kako je Tanjug javio 01.12.1991. godine, patolozi su ustanovili kako su tela Gorana Čečavca i Branimira Miloševića bila u potpunosti izrešetana i da su imala prostrelne rane svuda po telu, a takođe utvrđeno je da obojica na glavi imaju ulaznu i izlaznu ranu od metka. Bliski rođaci ovih porodica borili su se na strani JNA i bili sa druge strane linije a ovi civili su odlučili da ostanu u svojim kućama i dočekaju oslobodioce što je hrvatske vojnike posebno izrevoltiralo i najverovatnije podstaklo na ovaj bezumni, neljudski čin.

Istog dana kada je ubijena porodica Čečavac, u kući do njihove, u ulici Nikole Demonje br. 74 (Vukovar) je počinjen još jedan stravičan zločin. Na kućnom pragu ubijena je Nada Pavlović (36), njen sin iz prvog braka Željko Cvetković (17), ćerka Zorica (15), nadina majka Miholjka (66) kao i nadin nevenčani suprug Teodor Tošković (41). Zajedno sa njima stradale su i komšije koje su se tog kobnog dana zatekle kod Pavlovića. Ubijeni su Pavić Radoslav (66), Pavić Savka (62) i Trajković Velimir (61). Krvavi pir hrvatskih vojnika preživela je samo Milena Trajković koja je tom prilikom ranjena. Sve žrtve su pobijene u dvorištu, pošto su prethodno izvedene iz podruma izuzev starice Save Pavić koja je likvidirana u podrumu i Toše Toškovića koji je ubijen na njivi iza kuće. U knjizi se navodi kako je zločin uspela da preživi samo Milica Trajković koja je tom prilikom ranjena i ona je bila jedini svedok tog masakra. Nada Pavlović i njena majka Miholjka ubijene udarcem tupim predmetom po glavi a Željko (17) i Zorica (15) su po nekim podacima mučeni pa usmrćeni udarcima sekirom.

Sličnu sudbinu doživeli su i Zmaići u Vinkovcima, Vukovići u Medarima, Vujići u Vojišnici, Kneževići u Samoboru, Gagići u Zadru, Obradovići u Sisku, porodica Kleš u Torjancima, Živkovići u Derventi i dr. Takođe, stradale su i nacionalno-mešovite porodice Kozbašić (Petrinja) i Čengić (Ervenik).